Czym jest Anandamid i jak zwiększyć naturalną produkcję?

Anandamid jest kannabinoidem endogennym – wytwarzanym przez organizm. Cechują się wysoką zdolnością wiązania z receptorami CB1 – stymulowanych również przez zawarty w konopiach THC. Badania wskazują, że poza naturalną produkcją wewnątrz organizmu, można wpływać na jego poziom poprzez aktywność fizyczną, stosowanie CBD, spożywanie kakao oraz kilka innych sposobów.

Czym jest anandamid?

Anandamid (N-arachidonoiloetanoloamina) należy do grupy kannabinoidów endogennych (wytwarzanych przez organizm), wiążących się z receptorami kannabinoidowymi. Nazwa potoczna pochodzi z sanskryptu (język staro-indyjski), w którym „ananda” oznacza ekstazę, radość, błogość.

Zanim jednak odkryto anandamid, w roku 1964 prof. Raphael Mechoulam wyizolował z konopi THC – jeden z najbardziej znanych kannabinoidów, posiadający właściwości psychoaktywne. Po tym odkryciu badacze starali się rozłożyć jego działanie na czynniki pierwsze.

Do roku 1993 zidentyfikowano receptory CB1 oraz CB2, które reagują na kannabinoidy. Istnienie owych receptorów skłoniło badaczy do poszukiwania substancji produkowanych przez organizm, które wchodzą z nimi w interakcje. Pierwszym odkrytym endogennym kannabinoidem był anandamid (AEA), a następnie zidentyfikowano kilka innych związków (2-AG, PEA, OEA, NAE).

Jak działa anandamid?

Anandamid bierze czynny udział w pracy systemu endokannabinoidowego składającego się z receptorów, enzymów oraz kannabinoidów. Układ ten odpowiada za utrzymanie homeostazy organizmu regulując podstawowe procesy życiowe organizmu.

Anandamid oraz 2-AG są wytwarzane na żądanie, w razie potrzeby organizm stymuluje produkcje endokannabinoidów, które następnie wiążą się z receptorami CB1 oraz CB2. Receptory CB1 rozmieszczone są głównie w ośrodkowym układzie nerwowym, natomiast CB2 głównie w układzie odpornościowym.

Anandamid wykazuje szczególnie silne powinowactwo do wiązania się z receptorami CB1 wpływając m.in. na regulację apetytu, nastroju, bólu, snu oraz poczucia szczęścia. Receptory tego typu (CB1) są również odpowiedzialne za farmakologiczne działanie delta-9-THC.

W jednym z badań dowiedziono, że redukcja poziomu enzymu rozkładającego anandamid (FAAH) skutkuje zmniejszeniem zachowań lękowych oraz negatywnych emocji. Zależność tę wykazano zarówno na myszach jak i ludziach. ¹

Poziom anandamidu powiązano również z owulacja oraz rozwojem płodu w czasie ciąży. Badanie z udziałem 12 kobiet ciężarnych i 12 nieciężarnych wykazało, że skuteczne zapłodnienie wymaga wyższego poziomu anandamidu podczas owulacji. W trakcie ciąży występują naturalne fluktuacje anandamidu, w niskich stężeniach podtrzymuje ciąże, w wysokich może prowadzić do poronienia.²

Niski poziom anandamidu

Deficyt anandamidu w organizmie diagnozowany jest jako niedobór endokannabinoidów, który może objawiać się w postaci migreny, fibromialgii, zespołu jelita drażliwego oraz zaburzeń natury psychicznej.

Badania kliniczne wykazały, że leczenie kannabinoidami może zmniejszać ból, poprawić sen oraz przynieść szereg innych korzyści wynikających ze stymulacji pracy układu endokannabinoidowego.³

Jak zwiększyć poziom anandamidu?

Poziom anandamidu regulowany jest przez wewnętrzne procesy organizmu. Okazuje się jednak, że można naturalnie zwiększyć jego poziom – głównie poprzez hamowanie FAAH, czyli związku odpowiedzialnego za rozkład anandamidu.

Aktywność fizyczna

Potreningowa euforia znana jest każdemu kto uprawia sport – nawet amatorsko. Powszechnie uważa się, że uczucie euforii związane jest z wyrzutem endorfin i choć może być to prawda najświeższe doniesienia wskazują, że duży udział w euforycznym stanie biorą endokannabinoidy.

W badaniu na myszach dowiedziono, że kannabinoidy wytwarzane przez ich organizm aktywują działanie receptorów CB1 będąc jednocześnie kluczowym składnikiem „haju biegacza”. ⁴

Aktywacja układu endokannabinoidowego poprawia samopoczucie, zmniejsza uwagę, utrudnia oszacowanie czasu oraz zdolność koncentracji. Taki efekt występuje również po spożyciu (zależnego od dawki) THC wiążącego się z receptorami CB1. Podobne zachowania behawioralne zauważono u biegaczy, po zbadaniu surowicy wykazano u nich zwiększony poziom endokannabinoidów.⁵

CBD

Badanie na szczurach oceniające wpływ pojedynczych kannabinoidów oraz ekstraktów wykazało, że jedynie CBD posiada właściwości hamujące FAAH (enzym rozkładający anandamid). Pozostałe kannabinoidy oraz ekstrakty wpływały natomiast na inne kanały TRP (potencjał receptora przejściowego) oraz enzymy metaboliczne.

Powyższe wnioski potwierdzono w badaniu właściwości przeciwpsychotycznych przeprowadzone z udziałem ludzi. Dowiedziono, że kannabidiol hamuje aktywność FAAH, a przy tym jest równie skuteczny co amisulprydem (lek przeciwpsychotyczny stosowany w ostrej schizofrenii), jednak w porównaniu do farmaceutyku cechuje się znacznie łagodniejszym profilem skutków ubocznych.⁶

Kakao

Kakao oraz gorzka czekolada zawiera 3 substancje, które mogą naśladować kannabinoidy prowadząc do aktywacji receptorów oraz zwiększenia poziomu anandamidu. W magazynie „Nature” – jedno z najbardziej prestiżowych czasopism naukowych – wskazano, że za właściwości te odpowiada głównie N-acyloetanoloamin będąca składnikiem kakao.⁷

Warzywa i owoce

Badania dowodzą, że izoflawonoidy, genisteina i daizenina mogą wpływać na poziom anandamidu poprzez hamowanie enzymu FAAH. Spośród powszechnie występujących związków najsilniejsze działanie z grupy 20 przebadanych substancji wykazuje kemferol. Mimo, iż według badaczy wpływ kemferolu na poziom anandamidu jest minimalny, jest to zachęta do spożywania większej ilości warzyw i owoców, które są podstawą zdrowej diety.⁸

Żywność zawierająca kemferol w 100 gramach produktu:⁹

• Szpinak – 55,0 mg,
• Jarmuż – 47,0 mg,
• Koper – 40,0 mg ,
• Kapusta pekińska – 22,5 mg,
• Szczypiorek – 12,5 mg,
• Brokuły – 7,20 mg,
• Liście kopru włoskiego – 6,50 mg,
• Dzikie pory (całe) – 5,31 mg,
• Wiśnia – 5,14 mg,
• Cebula – 4,50 mg,
• Jagoda – 3,17 mg,
• Pory – 2,67 mg,
• Szparagi – 1,40 mg,
• Sałata – 0,84 mg,
• Żurawina – 0,21 mg,
• Jabłka – 0,14 mg.

Akupunktura

Akupunktura, narzędzie wywodzące się z Dalekiego Wschodu jest techniką walki z bólem poprzez stymulację odpowiednich punktów ciała. W badaniu na modelu zwierzęcym wykazano, że akupunktura znacznie zwiększyła poziom anandamidu w obszarach tkanek dotkniętych stanem zapalnym. Badacze powiązali działanie przeciwbólowe przeprowadzanego zabiegu z aktywacją receptorów CB2.¹⁰

ŹRÓDŁA

1. FAAH genetic variation enhances fronto-amygdala function in mouse and human.[↩]
2. Fluctuation in anandamide levels from ovulation to early pregnancy in in-vitro fertilization-embryo transfer women, and its hormonal regulation.[↩]
3. Clinical Endocannabinoid Deficiency Reconsidered: Current Research Supports the Theory in Migraine, Fibromyalgia, Irritable Bowel, and Other Treatment-Resistant Syndromes.[↩]
4. A runner’s high depends on cannabinoid receptors in mice.[↩]
5. Endocannabinoids and exercise.[↩]
6. Cannabidiol enhances anandamide signaling and alleviates psychotic symptoms of schizophrenia.[↩]
7. Brain cannabinoids in chocolate.[↩]
8. Inhibition of fatty acid amide hydrolase by kaempferol and related naturally occurring flavonoids.[↩]
9. Dietary Quercetin and Kaempferol: Bioavailability and Potential Cardiovascular-Related Bioactivity in Humans.[↩]
10. Endogenous anandamide and cannabinoid receptor-2 contribute to electroacupuncture analgesia in rats.[↩]