Olej z nasion konopi: właściwości i stosowanie

Olej z nasion konopi
Strona główna » Produkty konopne » Olej z nasion konopi: właściwości i stosowanie
12 kwietnia 2021

Olej z nasion konopi w około 80% zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe omega-6 oraz omega-3 w proporcjach uznawanych za idealne. Zaburzenie równowagi pomiędzy tymi kwasami przyczynia się do zwiększonego ryzyka powstawania chorób. Olej wytłoczony z ziarna konopi od wieków wykorzystywany jest zarówno do przeciwdziałania jak i leczenia wielu dolegliwości.

Olej konopny, czyli zdrowe kwasy tłuszczowe

Olej z nasion konopi wykorzystywany jest od wieków, już 3 000 lat temu używano go w Chinach jako produktu leczniczego. Około 80% składu oleju stanowią wielonienasyconych kwasów tłuszczowych – niezwykle bogate źródło kwasów omega-6 (kwas linolowy) oraz omega-3 (kwas alfa-linolowy) w stosunku średnio 3:1, uznawanym za optymalny dla zachowania zdrowia i funkcjonalności organizmu.1

Olej konopny zawiera także cenny kwasy gamma-linolenowy (GLA), należące do grupy omega-6, a tym samym niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Jest to grupa tłuszczów egzogennych, czyli takich, których organizm nie jest w stanie syntezować z innych substancji.2

Kwas GLA jest stosunkowo rzadkim kwasem, znajdującym się w olejach: z nasion konopi, ogórecznika, wiesiołka, czarnej porzeczki oraz spirulinie.

Skład oleju z nasion konopi

Na skład oleju ma wpływ kilka czynników, zależy głównie od odmiany rośliny z której pozyskano nasiona, sposób przetwarzania oraz przechowywania.

Rozkład poszczególnych kwasów tłuszczowych w oleju konopnym:3

  • Kwas linolowy : 52-62%,
  • Kwas alfa-linolenowy: 12-23%,
  • Kwas oleinowy : 8 -13 %,
  • Kwas palmitynowy: 5 – 7 %,
  • Kwas stearynowy : 1-2 %,
  • Kwas gamma-linolowy (omega-3) : 3-4%,
  • Kwas eikozanowy : 0.39- 0.79%,
  • Kwas eikosenowy : 0.51%,

Wiele olejów spożywczych jest bogatym źródłem omega-6, jednak tylko niektóre dostarczają odpowiednią ilość omega-3. Olej konopny zawiera oba kwasy tłuszczowe w stosunku najbliższym do uznawanego za idealny pod kątem żywieniowym człowieka.

Olej z nasion konopi zawiera również inne cenne składniki, na szczególną uwagę zasługują2:

  • fitosterole – właściwości hipocholesterolemiczne oraz antyoksydacyjne, naturalny konserwant zapewniający dłuższy okres trwałości oleju,
  • tokeferole – naturalny konserwant oleju konopnego, nazywane potocznie witaminą E, posiada działanie przeciwutleniające oraz przeciwnowotworowe,
  • terpeny oraz kannabinoidy (śladowe ilości) – związki o szerokim zastosowaniu leczniczym,
  • fenole – w tym salicynian metylu o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym oraz przeciwgorączkowym.

Optymalne proporcje omega-6 i omega-3 w diecie

Według statystyk procentowe spożycie tłuszczów na przełomie ostatnich trzech dekad znacznie spadło. Odnosząc się do całości spożywanej dawki tłuszczów, wzrosło natomiast spożycie kwasów omega-6 przy spadku omega-3, przez co z zalecanego stosunku 3-4:1, stosunek omega-6 do omega-3 wzrósł do poziomu 20:1.4

Zaburzenie równowagi kwasów omega-6 i omega-3 wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób1:

  • autoimmunologicznych,
  • układu krążenia,
  • cukrzycy,
  • nowotworów,
  • otyłości,
  • astmy,
  • depresji,
  • reumatoidalnego zapalenia stawów.

Olej konopny, który zawiera optymalne proporcje omega-6 oraz omega-3 pomaga przywrócić równowagę pomiędzy kwasami tłuszczowymi. Ponadto zawiera wspomniany wcześniej kwas GLA (należący do grupy omega-6), który nie występuje w wielu produktach spożywczych.

Do nadmiarów kwasów tłuszczowych omega-6 przyczynia się wysokie spożycie m.in.: produktów zwierzęcych, oleju słonecznikowego oraz sojowego. Przemysł żywieniowy nie przepada za kwasami omega-3 bowiem są one delikatne i niestabilne, przez co skracają termin przydatności do spożycia końcowego produktu.

Właściwości lecznicze

Istotne znaczenie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w funkcjonowaniu organizmu, sprawia, że znajdują wiele zastosowań – od działania prewencyjnego, aż po wspomagania leczenia w postaci dieto terapii.

Nowotwory

Dowiedziono, że zwiększone spożycie kwasów omega-3 działa hamująco na nowotwór oraz rozrost guza, obniża ciśnienie krwi i poziom cholesterolu, intensyfikuje metabolizm. Owe korzyści zauważalne są już od około 2% dziennego spożycia kalorii w formie tłuszczów zawierających omega-3.2

Stany zapalne

Randomizowane badanie z 2011 roku na grupie 68 studentów medycyny, którzy otrzymywali kapsułki z omega-3 bądź placebo, dowiodło, że suplementacja kwasami tłuszczowymi z ziarna konopi zmniejsza stany zapalne.Ponadto zauważono zmniejszenie stresu, związanego ze zbliżającymi się egzaminami.5

Choroby skórne

Olej z nasion konopi, może być pomocny w terapii chorób dermatologicznych, takich jak zapalenie skóry, ciemieniucha, egzema, łuszczyca, liszej płaski oraz trądzik różowaty.2

Badania:

  • Atopowe zapalenie skóry – w badaniu trwającym 20 tygodni, podzielono pacjentów na grupę spożywającą oliwę z oliwek oraz grupę przyjmującą olej konopny. W grupie drugiej (olej z nasion konopi) odnotowano złagodzenie objawów klinicznych atopowego zapalenia skóry.6
  • Łuszczyca – według jednego badania, kwasy omega-3 (w tym przypadku w formie oleju rybnego) wydaje się być najbardziej obiecującym suplementem w leczeniu łuszczycy. Zaleca się jednoczesne łączenie omega-3 z fototerapią, suplementacją witaminy D oraz retinoidami.7

PMS

Dolegliwości zespołu napięcia przedmiesiączkowego przypisuje się zachwianiu równowagi hormonalnej (estrogenów, progesteronu) jednak coraz większą uwagę specjaliści kierują w stronę nadwrażliwości na prolaktynę.

Nadwrażliwość na prolaktynę związana jest natomiast z niskim poziomem prostaglandyny E1 (PGE1). Kwas gamma-linolowy (GLA) zawarty w oleju konopnym jest prekursorem PGE1.

Tezę tą poddano testowi w badaniu porównawczym z placebo. Kobiety podzielono na trzy grupy: placebo, oraz dwie przyjmujące wielonienasycone kwasy tłuszczowe w dawce 1 lub 2 gramy (1 gramowa kapsułka: 210 mg kwasu gamma-linolenowego, 175 mg kwasu oleinowego, 345 mg kwasu linolowego, 250 mg innych kwasów wielonienasyconych, 20 witaminy E).

U kobiet przyjmujących suplement zauważono znaczną poprawę, przy czym lepsze rezultaty uzyskano po dłuższym stosowaniu (6 miesięcy w porównaniu do 3 miesięcy). Dawka suplementu (1-2 g) nie wypłynęła istotnie na ostateczny wynik badania. 8

Menopauza

Wysoka zawartość kwasów GLA (zarówno w oleju konopnym jak i surowych nasionach) może chronić przed powikłaniami menopauzy. 9 Niestety, aktualnie przeprowadzono jedynie badania na szczurach.

Mikroflora jelitowa

Według niedawno przeprowadzonego badania (2020 rok) olej z nasiona konopi siewnych działa hamująco na wzrost patogennych pałeczek jelitowych, a przy tym nie hamuje rozwoju szczepów probiotycznych. Selektywne działanie wykazane w owym badaniu, wskazuje, że olej konopny może wpływać korzystnie na utrzymanie mikroflory jelitowej.10

Czym różni się olej CBD od oleju z nasion konopi?

Olej konopny pozyskuje się poprzez tłoczenie nasion konopi włóknistych. Olejek CBD powstaje natomiast w procesie ekstrakcji kwiatów. Oba posiadają zgoła odmienne właściwości, przez co ich zastosowanie znacznie się różni.

Ziarna konopi praktycznie nie zawierają kannabinoidów, jednak mogą znajdować się na zewnątrz nasion, oblepionych żywicą wytwarzaną prze trichomy rośliny. Przed wytłaczaniem nasion są one odpowiednio oczyszczone, jednak w końcowym produkcie może znajdować się śladowa ilość kannabinoidów (w tym CBD, THC, CBG w zależności od fenotypu rośliny).11

Nie należy się oczywiście obawiać owym „zanieczyszczeniem” kannabinoidami. Po pierwsze w oleju z nasion znajdują się bardzo niewielkie ilości tych substancji, po drugie badania wykazały, ich korzystny wpływ na zdrowie oraz wiele właściwości terapeutycznych.

Skutki uboczne

Według badania trwającego 6 miesięcy, w którym odnotowano korzyści zdrowotne, dawki rzędu 30 ml na dobę nie wiązały się z jakimikolwiek skutkami ubocznymi.12 Olej z nasion konopi jest bardzo bezpieczny, jednak spożywanie zbyt dużej ilości może wiązać się z nieprzyjemnościami żołądkowo-jelitowymi.

Stosowanie i dawkowanie oleju konopnego

Przy tradycyjnej diecie zaleca się spożycie 15-20% całkowitego dziennego spożycia kalorii z tłuszczów. Około 1/3 powinny stanowić tłuszcze z grupy niezbędnych kwasów tłuszczowych w odpowiedniem stosunku kwasu linolowego (omega-6) do alfa-linolowego (omega-3). Przykładowo w diecie o kaloryczności 2 500 kalorii, zaleca się spożywanie 3-4 łyżek oleju konopnego. Taka ilość dostarcza około 9-18 gram kwasu linolowego oraz 6-7 gram kwasu linolowego.7

Zalecane dawkowanie zależy od kaloryczności, spożycia innych produktów zawierających kwasy omega-3 i omega-6 (m.in. oliwki, oliwa z oliwek, awokado, ryby) oraz typu diet – inne zalecane spożycie będzie przykładowo na diecie wysoko-tłuszczowej.

Termin przydatności i przechowywanie

Olej konopny ze względu na zawartość chlorofilu posiada żółto-zielonkawy kolor oraz lekko gorzkawy posmak z wyczuwalnymi nutami orzechowymi.

Ze względu na wysoką zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych pod wpływem światła, powietrza oraz wysokiej temperatury może dochodzić do degradacji kwasów. Zaleca się jego spożycie w terminie 1-3 miesięcy od otwarcia.

W temperaturze powyżej 200 stopni Celsjusza, wytwarzają się szkodliwe tłuszcze trans, dlatego też zaleca się spożywanie oleju konopnego na zimno, unikając smażenia oraz pieczenia.5

Olej z nasion konopi powinien być przechowywany w ciemnym i chłodnym miejscu. Podczas zakupu warto wybierać produktu w ciemnej szklanej butelce. Zwróć również uwagę na datę produkcji, nawet szczelnie zamknięty olej przechowywany zbyt długo może tracić swoje cenne właściwości.

ŹRÓDŁA
  1. Hemp Seed – an overview.[][]
  2. Plants used to treat skin diseases.[][][][]
  3. Hemp Seed Oil Macrocomposition.[]
  4. An Increase in the Omega-6/Omega-3 Fatty Acid Ratio Increases the Risk for Obesity.[]
  5. Omega-3 Supplementation Lowers Inflammation and Anxiety in Medical Students: A Randomized Controlled Trial.[][]
  6. Efficacy of dietary hempseed oil in patients with atopic dermatitis.[]
  7. Diet and Psoriasis: Part 3. Role of Nutritional Supplements.[][]
  8. Essential fatty acids for premenstrual syndrome and their effect on prolactin and total cholesterol levels: a randomized, double blind, placebo-controlled study.[]
  9. Antimicrobial and antibiofilm activity of Cannabis sativa L. seeds extract against Staphylococcus aureus and growth effects on probiotic Lactobacillus spp.[]
  10. Hemp Seed Oil Macrocomposition.[]
  11. GC-MS analysis of the total delta9-THC content of both drug- and fiber-type cannabis seeds.[]
  12. The Seed of Industrial Hemp (Cannabis sativa L.): Nutritional Quality and Potential Functionality for Human Health and Nutrition.[]

Najnowsze artykuły

Jak zrobić masło konopne?

Jak zrobić masło konopne?

Masło konopne to główny składnik legendarnych „magicznych ciasteczek”. Jego przygotowanie wymaga odrobiny wolnego...

Artykuły, którego mogą Cię zainteresować …

Jak zrobić masło konopne?

Jak zrobić masło konopne?

Masło konopne to główny składnik legendarnych „magicznych ciasteczek”. Jego przygotowanie wymaga odrobiny wolnego...

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *